Bệnh thán thư trên cây hồng

Ad by CNCT

1. Tổng quan bệnh thán thư trên quả hồng

Bệnh thán thư trên quả hồng là một trong những bệnh hại phổ biến và nguy hiểm nhất trong sản xuất hồng, đặc biệt ở giai đoạn quả bắt đầu chín. Bệnh do nấm Colletotrichum horii gây ra (tên cũ là Gloeosporium kaki) – một loài nấm có khả năng phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt đới ẩm, rất phổ biến ở các vùng trồng hồng như Sơn La, Lạng Sơn, Đà Lạt, Hà Giang…

Bệnh gây ra hiện tượng thối mềm, lõm sâu và rụng quả, làm giảm năng suất và đặc biệt là chất lượng thương phẩm, gây tổn thất lớn nếu không được kiểm soát đúng cách.

2. Tác nhân gây bệnh

Tác nhân chính gây bệnh là nấm Colletotrichum horii, thuộc chi Colletotrichum, họ Glomerellaceae. Nấm phát tán bằng bào tử phân sinh (conidia), phát triển nhanh trong điều kiện ẩm ướt và lây lan chủ yếu qua nước mưa, gió, côn trùng và các vết thương cơ học trên vỏ quả.

Bào tử có thể tồn tại trên tàn dư thực vật, quả rụng, cành bệnh hoặc bám trên bề mặt quả từ giai đoạn sớm.

Bào tử nấm (Colletotrichum horii)

3. Triệu chứng bệnh thán thư trên quả hồng

Bệnh thường xuất hiện trên quả gần chín hoặc đang vào thời kỳ thu hoạch. Triệu chứng ban đầu là các đốm tròn nhỏ màu nâu nhạt hoặc xám trên vỏ quả. Các vết bệnh nhanh chóng lan rộng, thâm đen, lõm sâu xuống, mô quả mềm nhũn và có thể chảy dịch.

Trong điều kiện độ ẩm cao, trên vết bệnh thường xuất hiện lớp bào tử màu hồng cam hoặc trắng mờ. Quả bệnh thường rụng sớm, hoặc nếu để lại trên cây thì lên men, bốc mùi chua, mất hoàn toàn giá trị sử dụng. Một số quả chỉ nhiễm nhẹ nhưng cũng mất tính thương phẩm do biến dạng và đổi màu vỏ.

Bệnh gây hại trên quả, cành và cuống lá

4. Điều kiện phát sinh và phát triển

Bệnh phát triển mạnh trong thời tiết ẩm ướt, mưa nhiều, sương mù kéo dài. Nhiệt độ thích hợp từ 24–30°C, độ ẩm không khí trên 85%. Những quả bị côn trùng chích hút, dập do thu hái, hoặc đã bị nấm khác làm suy yếu trước đó rất dễ nhiễm bệnh. Mật độ cây trồng dày, vườn rậm rạp, không thông thoáng là điều kiện thuận lợi cho bệnh lây lan nhanh.

5. Tác hại của bệnh

Bệnh gây giảm năng suất do quả rụng sớm, đồng thời làm mất chất lượng thương phẩm vì quả thối, mềm, biến dạng, đổi màu, dễ lên men. Ngoài ra, bệnh làm giảm giá bán, tăng tỷ lệ loại bỏ khi đóng gói xuất khẩu, ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường tiêu thụ nếu không kiểm soát tốt trong khâu bảo quản.

6. Biện pháp phòng trị bệnh thán thư hiệu quả

Biện pháp canh tác

Cần tạo tán thông thoáng, tỉa cành hợp lý để giảm độ ẩm trong tán cây. Thu gom và tiêu hủy quả rụng, quả bệnh, cành lá bị hại sau mỗi vụ để hạn chế nguồn bệnh. Nên bao quả bằng túi giấy hoặc túi vải không dệt từ khi quả còn non để giảm lây nhiễm nấm từ môi trường. Tránh làm xây xát quả khi thu hái và xử lý nhẹ nhàng khi vận chuyển. Ngoài ra, nên luân canh hợp lý, không trồng hồng nhiều năm liên tục trên cùng một diện tích.

Biện pháp hóa học

Phun phòng bệnh bằng các hoạt chất có hiệu lực cao như azoxystrobin, chlorothalonil, mancozeb, copper oxychloride, propineb hoặc thiophanate-methyl. Cần phun định kỳ 7–10 ngày/lần trong mùa mưa, ngưng phun trước thu hoạch từ 7–14 ngày tùy loại thuốc. Luân phiên các hoạt chất để tránh hiện tượng nấm kháng thuốc.

7. Kết luận

Bệnh thán thư trên quả hồng là một trong những bệnh nguy hiểm nhất trong giai đoạn trước thu hoạch. Để bảo vệ năng suất và chất lượng quả, cần áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật và hóa học. Quản lý bệnh hiệu quả giúp nâng cao giá trị kinh tế, duy trì uy tín vùng trồng và đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.